Gezond zwanger begint al vóór de zwangerschap
De gevolgen van alcohol, drugs en roken
Vanaf dat moment is het beter om geen alcohol, drugs of nicotine te gebruiken. Dit geldt ook voor mannen in de drie maanden voor de bevruchting. Er zijn namelijk verschillende risico's:
- Vermindering van vruchtbaarheid
- Schadelijk voor het ongeboren kind en grotere kans op miskraam
- Verstoring van de ontwikkeling van het kind, met ernstige mentale en lichamelijke gevolgen
- Grotere kans op vroeggeboorte
Risico's per fase van de zwangerschap
In geen enkele fase van de zwangerschap is er een veilige hoeveelheid voor het gebruiken van alcohol, roken en drugs.
Voor de bevruchting
Al voor de bevruchting zijn er risico's. Voor mannen en vrouwen geldt dat het gebruiken van alcohol of andere drugs ervoor kan zorgen dat je minder vruchtbaar bent. Daarnaast kan het de kwaliteit van het sperma aantasten.
Bevruchting
Bij bevruchting smelt een spermacel samen met een eicel. Vervolgens reist de bevruchte eicel door de eileider naar de baarmoeder om zich daar te nestelen. Het gebruik van alcohol, drugs of nicotine kan dit proces beïnvloeden, en dit kan leiden tot een miskraam of afwijkingen bij het kind.
Bij vrouwen kan het voorkomen dat de eicel van slechte kwaliteit is, dat de reis door de eileider niet soepel verloopt, of dat de baarmoeder niet de juiste omstandigheden biedt voor de bevruchte eicel om zich te nestelen.
Bij mannen kan alcohol of drugsgebruik leiden tot slechte kwaliteit van de spermacellen, maar alleen als het gebruik heeft plaatsgevonden binnen drie maanden voor de bevruchting, aangezien sperma zich na die periode vernieuwt.
Zwangerschap
Het kind groeit vanaf de bevruchting. In de eerste vier weken ontstaan belangrijke organen zoals hart, nieren en ogen. Drugsgebruik in deze periode kan problemen veroorzaken.
De hersenen en het zenuwstelsel ontwikkelen zich gedurende de hele zwangerschap. Via de placenta krijgt het kind de belangrijke voedingsstoffen en zuurstof die het nodig heeft om te ontwikkelen. Alcohol, nicotine en sommige drugs kunnen door de placenta heen bij het kind komen. De effecten van deze middelen zijn op het kind veel heftiger. Dit kan leiden tot een verstoorde ontwikkeling of de dood van het kind.
Borstvoeding
Het is het beste om tijdens de borstvoedingsperiode helemaal geen alcohol, nicotine of drugs te gebruiken.
Wie toch alcohol, nicotine of drugs gebruikt, wordt aangeraden zich goed te laten informeren over hoe lang moedermelk moet worden afgekolfd om de risico’s te verkleinen, bijvoorbeeld via de Drugs Infolijn.
Voor een gezonde ontwikkeling van baby's is het essentieel om alcohol, nicotine en drugs te vermijden tijdens de borstvoedingsperiode.
Opvoeding
Ook tijdens de opvoeding van het kind heeft het gebruik van alcohol een invloed binnen het gezin. Het is belangrijk om als opvoeder stil te staan bij de voorbeeldfunctie die je hebt wanneer je alcohol drinkt in het bijzijn van kinderen.
In het algemeen geldt dat kinderen die hun ouders zien drinken, positiever gaan denken over alcohol dan kinderen die hun ouders niet zien drinken (ongeacht de hoeveelheid). Als gevolg daarvan beginnen deze kinderen op jongere leeftijd met drinken en gaan later meer drinken. Kijk voor meer informatie op Zien Drinken Doet Drinken.
Risico's per middel
Alcohol
Alcohol heeft invloed op bijna het hele lichaam, en over het algemeen geldt: hoe meer je drinkt, hoe groter de risico’s.
Bij mannen kan alcoholgebruik de kwaliteit van het sperma beïnvloeden, vooral als het binnen drie maanden vóór de bevruchting wordt gedronken. Dit kan gevolgen hebben voor de zwangerschap en de ontwikkeling van het kind.
Tijdens de zwangerschap kan alcohol schadelijk zijn voor de baby, omdat het via de placenta bij het ongeboren kind terechtkomt. De baby kan alcohol nog niet afbreken, waardoor het risico ontstaat op een vertraagde, verstoorde of beschadigde ontwikkeling. Dit kan leiden tot ernstige problemen zoals groeiachterstand en blijvende ontwikkelingsstoornissen.
Ook tijdens de borstvoedingsperiode kan alcohol drinken nadelige effecten hebben. Het kan de melkproductie verminderen en alcohol komt via de moedermelk bij de baby terecht, wat invloed kan hebben op gedrag en slaap. Als er toch alcohol wordt gedronken, wordt aangeraden per standaardglas minstens 3 uur te wachten voordat opnieuw borstvoeding wordt gegeven. Meer informatie.
Cannabis
Als een moeder cannabis gebruikt tijdens de zwangerschap, kan dit slecht zijn voor de ontwikkeling van haar baby. Vooral als ze veel gebruikt tijdens het tweede deel van de zwangerschap. Dit kan problemen veroorzaken, zoals slecht geheugen, moeite met concentreren en langzamer groeien. Het kan zelfs leiden tot miskramen. Ook kan het de baby gevoeliger maken voor problemen zoals ADHD en andere gedragsproblemen.
Cocaïne
Het gebruik van cocaïne tijdens de bevruchting of gedurende de zwangerschap is gevaarlijk. Het verhoogt de kans op een miskraam, het loslaten van de placenta, laag geboortegewicht, groeivertraging bij de baby en het kan leiden tot vroeggeboorte. Bij de baby kan het ook leiden tot verschillende afwijkingen aan de nieren, ledematen en geslachtsorganen. Kinderen hebben ook vaker leer- en spraakproblemen als ze voor hun geboorte cocaïne hebben binnengekregen.
Designerdrugs
Designerdrugs, synthetische drugs die vaak worden verkocht, kunnen ernstige gevolgen hebben. Omdat de samenstelling van designerdrugs vaak onbekend of onvoorspelbaar is, kunnen de risico's variëren, maar ze kunnen de gezondheid van zowel de moeder als het kind ernstig schaden. Het is daarom belangrijk om deze drugs volledig te vermijden voor, tijdens en na de zwangerschap voor de veiligheid van de baby.
De werkende stoffen komen via de placenta bij de baby terecht, wat kan leiden tot ontwikkelingsproblemen, groeiachterstanden en zelfs vroeggeboorte.
Nicotine
Als een moeder rookt tijdens haar zwangerschap, kan dit veel problemen veroorzaken voor haar baby. Het kan ervoor zorgen dat de baby te vroeg geboren wordt, of zelfs dat de zwangerschap mislukt en de baby sterft voor de geboorte. Ook verhoogt het de kans dat de baby plotseling overlijdt tijdens de slaap. Onderzoek laat zien dat als de moeder rookt, de kans op dit soort tragische gebeurtenissen groter wordt.
XTC/MDMA
XTC-gebruik kan gevolgen hebben voor, tijdens en na de zwangerschap. Daarom is het belangrijk om XTC-gebruik volledig te vermijden rondom een zwangerschap.
Bij vrouwen kan het de vruchtbaarheid verminderen en het risico op een miskraam vergroten, terwijl bij mannen de kwaliteit van het sperma kan afnemen, wat de gezondheid van de baby kan beïnvloeden.
Tijdens de zwangerschap kan XTC-gebruik door de moeder de hersenontwikkeling van de baby verstoren, en leiden tot een vroeggeboorte of een laag geboortegewicht en ontwenningsverschijnselen bij de baby.
Als de moeder tijdens de borstvoeding XTC gebruikt, kan de stof via de melk bij de baby terechtkomen en schadelijk zijn.
Daarnaast kunnen ouders die XTC gebruiken, minder goed voor hun baby zorgen, wat de veiligheid en ontwikkeling van het kind in gevaar kan brengen.
10 Tips
1. Stel een gezamenlijk doel
Maak samen met je partner duidelijke afspraken en ondersteun elkaar.
2. Zoek professionele hulp
Vraag advies aan een arts of verloskundige als stoppen moeilijk is.
3. Vermijd verleiding
Houd alcohol, sigaretten en drugs uit huis en zoek alternatieven.
4. Communiceer met je omgeving
Laat vrienden en familie weten waarom je geen alcohol of drugs gebruikt.
5. Creëer gezonde gewoontes
Kies voor ontspanningstechnieken en sport in plaats van roken of drinken.
6. Leer omgaan met stress
Ontdek gezonde manieren om met stress om te gaan, zoals ademhalingsoefeningen.
7. Bedenk de voordelen voor je kind
Een gezonde levensstijl geeft je baby de beste start.
8. Zoek steun bij anderen
Sluit je aan bij een groep die je helpt gemotiveerd te blijven.
9. Wees voorbereid op moeilijke momenten
Bedenk vantevoren hoe je omgaat met verleidingen in specifieke situaties.
10. Houd je doelen in zicht
Herinner jezelf aan de voordelen van een gezonde zwangerschap.
Handige websites
Op deze websites vind je nog meer informatie:
Meer weten over zwangerschap en gebruik? Of maak je je zorgen over jouw gebruik of dat van een ander?
Bel een van onze preventiedeskundigen op 088 - 358 09 60 of mail naar preventie@youz.nl